Chapter 25
၃၆၀။ စကၡဳနာ သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ေသာေတန သံ၀ေရာ။
ဃာေနန သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ဇိ၀ွါယ သံ၀ေရာ။
၃၆၁။ ကာေယန သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု ၀ါစာယ သံ၀ေရာ။
မနသာ သံ၀ေရာ သာဓု၊ သာဓု သဗၺတၳ သံ၀ေရာ။
သဗၺတၳ သံ၀ုေတာ ဘိကၡဳ၊ သဗၺဒုကၡာ ပမုစၥတိ။
၃၆၀။ အကုသိုလ္မျဖစ္ရန္ စကၡဳဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ ေသာတဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏။ ဃာနဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏။ ဇိဝွါဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏။
၃၆၁။ ကာယဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ ၀စီဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ မေနာဒြါရ၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ အလံုးစံုေသာ ဒြါရတို႔၌ ေစာင့္စည္းပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေကာင္း၏၊ အလံုးစံုေသာ ဒြါရတို႔၌ ေစာင့္စည္း ပိတ္ဆို႔ႏုိင္ေသာ ရဟန္းသည္ ဆင္းရဲအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္၏။
360. It is good to control the eye, the ear, the nose and the mouth to prevent from sin.
361. It is good to control the body (kar ya), it is good to control the speech (wa zi) and it is good to control the mind (ma nor). It is good to control all senses. The Bhikkhu who can control all senses will be free from all sufferings.
၃၆၂။ ဟတၳသံယေတာ ပါဒသံယေတာ၊ ၀ါစာသံယေတာ သံယတုတၱေမာ။
အဇၩတၱရေတာ သမာဟိေတာ၊ ဧေကာ သႏၲဳသိေတာ တမာဟု ဘိကၡဳံ။
၃၆၂။ အၾကင္သူသည္ လက္ကိုေစာင့္စည္း၏၊ ေျခကိုေစာင့္စည္း၏၊ ႏႈတ္ကိုေစာင့္စည္း၏၊ တစ္ကိုယ္လံုးကို ေစာင့္စည္း ၏၊ ကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကာ တည္ၾကည္ေသာ စိတ္႐ွိ၏၊ တစ္ေယာက္တည္းေန၍ ရရသမွ်ျဖင့္ ေရာင့္ရဲႏုိင္၏၊ ထိုသူကို ရဟန္းဟူ၍ ဆိုကုန္၏။
362. The one who has control on his hands, control on his feet, control on his words, and who is well-controlled, who is upright, steadfast and joyful in meditation, stays in solitary and is contented – that one they call a Bhikkhu.
၃၆၃။ ေယာ မုခသံယေတာ ဘိကၡဳ၊ မႏၲဘာဏီ အႏုဒၶေတာ။
အတၳံ ဓမၼဥၥ ဒီေပတိ၊ မဓုရံ တႆ ဘာသိတံ။
၃၆၃။ အၾကင္ရဟန္းသည္ ႏႈတ္ကို ေစာင့္စည္း၏၊ ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္၍ ေျပာဆိုေလ့႐ွိ၏၊ မပ်ံ႔လြင့္ေသာစိတ္႐ွိ၏၊ အနက္အဓိပၸါယ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ပါဠိကိုလည္းေကာင္း ေဟာျပတတ္၏၊ ထိုရဟန္းေဟာျပေသာ စကားသည္ ခ်ဳိၿမိန္သာယာ၏။
363. The Bhikkhu who is restrained in speech, speaks with wisdom, who has Samadhi, strong concentration, who has good command on sacred verses and in-depth meaning of them, his speech is pleasant.
၃၆၄။ ဓမၼာရာေမာ ဓမၼရေတာ၊ ဓမၼံ အႏု၀ိစိႏၲယံ။
ဓမၼံ အႏုႆရံ ဘိကၡဳ၊ သဒၶမၼာ န ပရိဟာယတိ။
၃၆၄။ တရားလွ်င္ေမြ႔ေလ်ာ္ရာ႐ွိေသာ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္ေသာတရားကို အဖန္ဖန္ ၾကံစည္တတ္ေသာ ေအာက္ေမ့ တတ္ေသာ ရဟန္းသည္ သူေတာ္ေကာင္းတရားမွ မဆုတ္ယုတ္ႏိုင္။
364. The Bhikkhu who only has Dhamma to live peacefully with, who is delightful in Dhamma, ponders in Dhamma and remembers Dhamma – he will not fall away from the Sublime Teaching, Dhamma.
၃၆၅။ သလာဘံ နာတိမေညယ်၊ နာေညသံ ပိဟယံ စေရ။
အေညသံ ပိဟယံ ဘိကၡဳ၊ သမာဓႎ နာဓိဂစၧတိ။
၃၆၆။ အပၸလာေဘာပိ ေစ ဘိကၡဳ၊ သလာဘံ နာတိမညတိ။
တံ ေ၀ ေဒေ၀ါ ပသံသႏၲိ၊ သုဒၶါဇီ၀ႎ အတႏၵိတံ။
၃၆၅။ မိမိရမည့္ လာဘ္လာဘကို မတရား႐ွာမွီးေသာအားျဖင့္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ မျဖစ္ေစရာ၊ သူတစ္ပါးတို႔၏ လာဘ္လာဘ ကို မႏွစ္သက္ မေတာင့္တရာ၊ သူတစ္ပါးတို႔၏ လာဘ္လာဘကို ႏွစ္သက္ေသာ ရဟန္းသည္ တည္ၾကည္မႈ သမာဓိကို မရႏုိင္။
၃၆၆။ ရဟန္းသည္ လာဘ္လာဘနည္းေသာ္လည္း၊ မိမိ လာဘ္လာဘကို မတရား ႐ွာမွီးေသာအားျဖင့္ အကယ္၍ စက္ဆုပ္ဖြယ္ မျဖစ္ေစခဲ့မူ အသက္ေမြးစင္ၾကယ္၍ မပ်င္းမရိ လံု႔လ႐ွိေသာ ထိုရဟန္းကို နတ္တို႔သည္ ဧကန္ခ်ီးမြမ္းကုန္၏။
365. Do not let offerings received to be viewed as contempt by oneself, also not long for the offerings received by others. A monk who envies others cannot attain deep concentration.
366. Though a monk has received only a little offering, if it is not viewed as contempt by him, the gods praise the monk whose life is pure and free of laziness.
၃၆၇။ သဗၺေသာ နာမ႐ူပသၼႎ၊ ယႆ နတၳိ မမာယိတံ။
အသတာ စ န ေသာစတိ၊ သ ေ၀ ဘိကၡဴတိ ၀ုစၥတိ။
၃၆၇။ အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား နာမ္တရား ႐ုပ္တရားအားလံုး၌ ငါ ငါ၏ဥစၥာဟု ျမတ္ႏုိးစြဲလမ္းမႈ မ႐ွိ၊ ထိုနာမ္႐ုပ္ ပ်က္စီး ေသာ္လည္း မစိုးရိမ္၊ ထိုပုဂၢဳိလ္ကို ဘိကၡဳအစစ္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
367. For the person who has no selfish possessiveness on all mind and matter aggregates, and who does not worry on when they are shattered, he is indeed called a Bhikkhu.
၃၆၈။ ေမတၱာ၀ိဟာရီ ေယာ ဘိကၡဳ၊ ပသေႏၷာ ဗုဒၶသာသေန။
အဓိဂေစၧ ပဒံ သႏၲံ၊ သခၤါ႐ူပသမံ သုခံ။
၃၆၉။ သိဥၥ ဘိကၡဳ ဣမံ နာ၀ံ၊ သိတၱာ ေတ လဟုေမႆတိ။
ေဆတြာ ရာဂဥၥ ေဒါသဥၥ၊ တေတာ နိဗၺာနေမဟိသိ။
၃၇၀။ ပဥၥ ဆိေႏၵ ပဥၥ ဇေဟ၊ ပဥၥ စုတၱရိ ဘာ၀ေယ။
ပဥၥသဂၤါတိေဂါ ဘိကၡဳ၊ ၾသဃတိေဏၰာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၇၁။ စ်ာယ ဘိကၡဳ မာ ပမာေဒါ၊ မာ ေတ ကာမဂုေဏ ရေမႆု စိတၱံ။
မာ ေလာဟဂုဠံ ဂိလီ ပမေတၱာ၊ မာ ကႏၵိ ဒုကၡမိဒႏၲိ ဒယွမာေနာ။
၃၇၂။ နတၳိ စ်ာနံ အပညႆ၊ ပညာ နတၳိ အစ်ာယေတာ။
ယမွိ စ်ာနဥၥ ပညာ စ၊ သ ေ၀ နိဗၺာနသႏၲိေက။
၃၇၃။ သုညာဂါရံ ပ၀ိ႒ႆ၊ သႏၲစိတၱႆ ဘိကၡဳေနာ။
အမာႏုသီ ရတိ ေဟာတိ၊ သမၼာ ဓမၼံ ၀ိပႆေတာ။
၃၇၄။ ယေတာ ယေတာ သမၼသတိ၊ ခႏၶာနံ ဥဒယဗၺယံ။
လဘတီ ပီတိပါေမာဇၨံ၊ အမတံ တံ ၀ိဇာနတံ။
၃၇၅။ တၾတာယမာဒိ ဘ၀တိ၊ ဣဓ ပညႆ ဘိကၡဳေနာ။
ဣႁႏၵိယဂုတၱိ သႏၲဳ႒ိ၊ ပါတိေမာေကၡ စ သံ၀ေရာ။
၃၇၆။ မိေတၱ ဘဇႆု ကလ်ာေဏ၊ သုဒၶါဇီေ၀ အတႏၵိေတ။
ပဋိသႏၴာရ၀ုတ်ႆ၊ အာစာရကုသေလာ သိယာ။
တေတာ ပါေမာဇၨဗဟုေလာ၊ ဒုကၡႆႏၲံ ကရိႆတိ။
၃၆၈။ ေမတၱာတရားကို ပြားမ်ားေလ့႐ွိေသာ၊ ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္၌ ၾကည္ၫုိေသာ ရဟန္းသည္ သခၤါရ တို႔၏ၿငိမ္းရာ ၿငိမ္သက္ခ်မ္းေအးေသာ နိဗၺာန္ကို ရႏုိင္၏။
၃၆၉။ ရဟန္း ဤခႏၶာကိုယ္တည္းဟူေသာေလွမွ မိစၧာ၀ိတက္ဟူေသာ ေရကို ပက္ထုတ္ေလာ့၊ ထိုသို႔ ပက္ထုတ္လွ်င္ သင္၏ ခႏၶာကိုယ္တည္းဟူေသာ ေလွသည္ လ်င္စြာသြားႏုိင္လတၱံ႔၊ ရာဂ ေဒါသကို ပယ္ျဖတ္ႏုိင္လွ်င္ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္လတၱံ႔။
၃၇၀။ ေအာက္ပိုင္းသံေယာဇဥ္ ငါးပါးကို ျဖတ္ရာ၏၊ အထက္ပိုင္းသံေယာဇဥ္ ငါးပါးကိုစြန္႔ရာ၏၊ သဒၶါစေသာ ငါးပါး ေသာတရားတို႔ကို အလြန္ပြားရာ၏၊ ေလာဘစေသာ ျငိတြယ္ျခင္းငါးပါးမွ လြန္ေျမာက္ေသာ ရဟန္းကို သံသရာ ၀ဲ ၾသဃကို ကူးေျမာက္ၿပီးသူ ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
၃၇၁။ ရဟန္း အနိစၥစသည္ျဖင့္႐ႈေလာ့၊ မေမ့ေလ်ာ့လင့္၊ သင္၏စိတ္ကို ကာမဂုဏ္၌ မေမြ႔ေလ်ာ္ေစလင့္၊ ေမ့ေလ်ာ့၍ သံေတြခဲကို မမ်ဳိလင့္၊ ေလာင္သည္႐ွိေသာ္ ဤသို႔အေလာင္ခံရျခင္းသည္ ဆင္းရဲေလစြဟု မငိုေႂကြးလင့္။
၃၇၂။ ပညာမ႐ွိသူအား သမာဓိစ်ာန္မ႐ွိ၊ သမာဓိစ်ာန္မ႐ွိသူအား ၀ိပႆနာပညာမ႐ွိ၊ ထိုပုဂၢဳိလ္၌ သမာဓိစ်ာန္ လည္းေကာင္း၊ ၀ိပႆနာပညာသည္လည္းေကာင္း ႐ွိ၏၊ ထိုသူသည္ နိဗၺာန္ႏွင့္ ဧကန္နီးေတာ့၏။
၃၇၃။ ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္သို႔ ၀င္ေရာက္၍ ေကာင္းစြာတရားကို ႐ႈမွတ္ေသာ ျငိမ္သက္ေသာစိတ္႐ွိေသာရဟန္းအား လူသာမန္တို႔ႏွင့္ မထိုက္ေသာ ၀ိပႆနာစ်ာန္စေသာ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းသည္ျဖစ္၏။
၃၇၄။ ခႏၶာငါးပါးတို႔၏ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္တိုင္း ႏွစ္သက္မႈပီတိ ၀မ္းေျမာက္မႈပါေမာဇၨကို ရ၏၊
ထို ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္မႈသည္ပင္ တရားမွန္ကိုသိေသာ ပညာ႐ွိတို႔အတြက္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းပင္တည္း။
၃၇၅။ ဤသာသနာေတာ္၌ ဣေႁႏၵကိုေစာင့္ထိန္းမႈ အာဇီ၀ ပစၥယႏွစ္ပါး၌ေရာင့္ရဲမႈ ပါတိေမာကၡ သီလ၌ ေစာင့္စည္းမႈ စတုပါရိသုဒၶိသီလေလးပါးသည္ ပညာ႐ွိ ရဟန္းအတြက္ ထိုနိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္၌ အဦးအစ ျဖစ္၏။
၃၇၆။ စင္ၾကယ္ေသာ အသက္ေမြးျခင္း႐ွိ၍ မပ်င္းရိေသာ မိတ္ေဆြေကာင္းတို႔ကို ဆည္းကပ္ေလာ့၊ အာမိသဓမၼ ပဋိ သႏၴာရႏွစ္ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေစရာ၏၊ က်င့္၀တ္သီလတို႔၌ လိမၼာရာ၏၊ ထိုဆိုခဲ့ျပီးေသာ အေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္
၀မ္းေျမာက္ မႈမ်ားသည္ျဖစ္၍ ဆင္းရဲ၏အဆံုးကို ျပဳလတၱံ႔။
368. The bhikkhu who practices loving kindness all the time, who has excellent faith in Teachings of the Bhddha, he would attain the state in peace where sankharas (compounded existences) has ceased.
369. Bhikkhu – empty the boat (of aggregate). If it is empty, it will sail quickly. Having cut off passion and hatred, you will thereby reach Nibbana.
370. Cut off the lower five attachments. Throw off the upper five attachments. Cultivate these five. The bhikkhu who has abandoned beyond the five attachments is called "the person who has crossed over the flood of Samsara".
* lower five – selfishness, doubt, wrong austerities and rites, lust, hatred
* upper five – desire to be born with a body, or without a body, self-will, restlessness, ignorance
* cultivate five – faith, mindfulness, energy, contemplation, vision
* five attachments – lust, hatred, delusion, pride, wrong views
371. Bhikkhu – be mindful, do not be negligent, let your mind not to be on sensual desires, do not swallow a red hot iron ball by negligence, if burned, do not cry "This is painful".
372. The person who has no insight will not have contemplation; the person who has no contemplation will not have insight. For the person who has contemplation and insight, he is indeed close to Nibbana.
373. The Bhikkhu with calm mind has entered his empty house, deep in meditation, has gained the insight knowledge with which he lives in delight unlike ordinary beings.
374. Whenever one concentrates on impermanence of rising and disappearing on five aggregates, one gains joy and delight, with that one with insight knowledge can attain Nibbana.
375. Here in this Buddhist Era (Buddha's Thar tha nar), these are the first things for the Bhikkhu with insight; guarding the senses, contentment, restraint in Patimokkha precepts which can lead to attaining Nibbana.
376. Let one be good association with friends who have right livelihood and are not slothful. Let one be also clever with sound moral principles and be attentive with precepts. Being that, one will have a full joy and will make an end of sufferings.
၃၇၇။ ၀ႆိကာ ၀ိယ ပုပၹါနိ၊ မဒၵ၀ါနိ ပမုဥၥတိ။
ဧ၀ံ ရာဂဥၥ ေဒါသဥၥ၊ ၀ိပၸမုေဥၥထ ဘိကၡေ၀ါ။
၃၇၇။ ရဟန္းတို႔ မုေလးပန္းပင္တို႔သည္ ရင့္ေရာ္ညိႇဳးႏြမ္းကုန္ေသာ ပန္းပြင့္တို႔ကို စြန္႔လြတ္ဘိ သကဲ့သို႔ ဤအတူ သင္တို႔ သည္ ရာဂကိုလည္းေကာင္း၊ ေဒါသကိုလည္းေကာင္း၊ စြန္႔လႊတ္ၾကကုန္ေလာ့။
377. O Bhikkhu, just as Spanish jasmine lets its faded flowers fall, you should shed passion and hatred.
၃၇၈။ သႏၲကာေယာ သႏၲ၀ါေစာ၊ သႏၲ၀ါ သုသမာဟိေတာ။
၀ႏၲေလာကာမိေသာ ဘိကၡဳ၊ ဥပသေႏၲာတိ ၀ုစၥတိ။
၃၇၈။ ေကာင္းစြာ တည္ၾကည္သည္ျဖစ္၍ ျငိမ္သက္ေသာကိုယ္ ျငိမ္သက္ေသာႏႈတ္ ျငိမ္သက္ေသာ စိတ္႐ွိေသာ ေလာ ကီစည္းစိမ္ အ႐ွိန္အေစာ္စသည္ကို ေထြးအန္ၿပီးေသာရဟန္းကို ၿငိမ္းေအးေသာ ရဟန္းဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
378. It can be said that a monk is in peace when he is calm with his body, mind and speech, when he is the master of himself and has already left behind all worldly wealth.
၃၇၉။ အတၱနာ ေစာဒယတၱာနံ၊ ပဋိမံေသထ အတၱနာ။
ေသာ အတၱဂုေတၱာ သတိမာ၊ သုခံ ဘိကၡဳ ၀ိဟာဟိသိ။
၃၈၀။ အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊(ေကာ ဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ)
အတၱာ ဟိ အတၱေနာ ဂတိ။ တသၼာ သံယမမတၱာနံ၊ အႆံ ဘျဒံ၀ ၀ါဏိေဇာ။
၃၇၉။ ရဟန္း မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေစာေၾကာစစ္ေဆးေလေလာ့၊ မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ ဆင္ျခင္ေလေလာ့၊ မိမိကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေစာင့္ေ႐ွာက္သည္ျဖစ္၍ သတိ႐ွိေသာသင္သည္ ခ်မ္းသာစြာ ေနရလတၱံ႔။
၃၈၀။ မိမိသည္သာလွ်င္ မိမိကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏၊ တစ္ပါးေသာသူသည္ အဘယ္မွာ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ႏုိင္အံ့နည္း၊ မိမိသည္ သာလွ်င္ မိမိ၏ လဲေလ်ာင္းရာျဖစ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ျမင္းကုန္သည္သည္ အမ်ဳိးေကာင္းျမင္းကို ေစာင့္ေ႐ွာက္သကဲ့သို႔ မိမိကိုယ္ကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ေလေလာ့။
379. You need to restrain by yourself, you need to control by yourself, by thus being well-guarded and examined by yourself, and you who has mindfulness will stay in joy.
380. You are the master of yourself and nobody but yourself is your own master. You are the sole guide of yourself, so you control yourself just as a horse merchant does his good horse.
၃၈၁။ ပါေမာဇၨဗဟုေလာ ဘိကၡဳ၊ ပသေႏၷာ ဗုဒၶသာသေန။
အဓိဂေစၧ ပဒံ သႏၲံ၊ သခၤါ႐ူပသမံ သုခံ။
၃၈၁။ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္၌ ၾကည္ၫုိျမတ္ႏုိး၍ ၀မ္းေျမာက္ျခင္းမ်ားေသာ ရဟန္းသည္ သခၤါရတို႔၏ျငိမ္းရာ ျငိမ္သက္ခ်မ္းေျမ့ေသာ နိဗၺာန္ကို ရရာ၏။
381. For the monk who is firm and has deep affection in Buddha's teachings, with full of joy, will attain Nibbana where the end of sankharas, cessation of volitional formations.
၃၈၂။ ေယာ ဟေ၀ ဒဟေရာ ဘိကၡဳ၊ ယုဥၨတိ ဗုဒၶသာသေန။
ေသာမံ ေလာကံ ပဘာေသတိ၊ အဗၻာ မုေတၱာ၀ စႏၵိမာ။
၃၈၂။ အၾကင္ရဟန္းသည္ ငယ္႐ြယ္ေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္၌ စင္စစ္ လံု႔လ ၾကိဳးကုတ္အားထုတ္၏၊ ထိုရဟန္းသည္ တိမ္တိုက္မွလြတ္ေသာ လမင္းကဲ့သို႔ ဤေလာကကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေစ၏။
382. Though young in age, a monk who has a relentless striving in Buddha's teachings brightens up the world like the moon free from clouds.
